Cả hai nhìn nhau một lúc lâu, không thốt một lời, không một tiếng gầm gừ. Sau cùng người-sói khẽ gầm lên bực bội, nghe đầy đe dọa:
- Xéo đi! Để ta được chết thảnh thơi!
Atréju không nhúc nhích. Gã cũng khẽ trả lời:
- Tôi nghe tiếng kêu cứu của người nên mới tìm đến đây.
Người-sói rụt đầu xuống:
- Ta không có kêu cứu ai hết, nó gầm gừ, đó chỉ là tiếng thở than trước cái chết của chính ta thôi.
- Người là ai? Atréju hỏi rồi lại gần thêm bước nữa.
- Ta là người-sói Gmork.
- Tại sao người lại bị xích nằm đây thế này?
- Khi bỏ đi bọn chúng đã quên ta.
- Bọn chúng là ai?
- Là bọn đã xích ta đấy.
- Thế họ đi đâu rồi?
Gmork không đáp, lim dim mắt rình mò nhìn Atréju. Sau một lúc lâu im lặng nó hỏi:
- Thằng nhỏ kia, mày là người lạ, không phải người thành phố này, không phải người vùng đất này. Mày tìm kiếm gì ở đây?
Atréju cúi đầu.
- Tôi không biết mình đã đến đây như thế nào. Thành phố này tên gì?
- Đây là thủ phủ vùng đất nổi tiếng toàn vương quốc Tưởng Tượng, Gmork đáp. Không vùng đất nào có nhiều câu chuyện bằng. Chắc mày cũng đã nghe nói đến "Thành phố bị ma ám" trong "Vùng đất của bọn hèn hạ" rồi chứ?
Atréju chậm chạp gật đầu.
Gmork không rời mắt khỏi gã. Nó ngạc nhiên vì thằng lỏi da xanh này thản nhiên nhìn nó với đôi mắt đen mà không hề tỏ vẻ sợ hãi.
- Thế còn mày... mày là ai? Nó hỏi.
Atréju ngẫm nghĩ một lúc rồi mới đáp:
- Tôi không là ai[2].
- Nghĩa là thế nào?
- Nghĩa là trước kia tôi từng có tên. Nhưng tên tôi không gọi được nữa. Thành ra tôi không là ai[3].
[2] Niemand (không ai, không người nào).
[3] Lẽ ra không có tên phải dịch là "vô danh", nhưng người dịch buộc phải giữ "không ai" cho hợp với câu người-sói hăm dọa Atréju ở dưới "Không ai được an toàn trước ta".
Người-sói hơi nhếch mép, để lộ hàm răng trông khiếp đảm - cử chỉ này có nghĩa là nó mỉm cười. Nó đọc được mọi tâm hồn sâu thẳm nên cảm thấy đã gặp ở đây, trước mặt nó, một kẻ ngang tài ngang sức.
- Té ra, nó khàn khàn nói, Không ai đã nghe tiếng ta kêu, rồi Không ai đã tìm đến với ta và Không aiđang trò chuyện cùng ta trong giờ phút cuối cùng của đời ta.
Atréju lại gật. Rồi gã hỏi:
- Thế Không ai tháo xích cho người được không?
Ánh mắt xanh lè của người-sói bừng lên. Nó thè lưỡi thở hổn hển rồi liếm môi.
- Mày định tháo thật à? Nó buột miệng. Mày định thả một người-sói đang đói thật à? Mày biết như thế sẽ có chuyện gì không? Không ai được an toàn trước ta!
- Thật chứ, Atréju nói, tôi là Không ai mà. Thành ra tôi đâu việc gì phải sợ người chứ?
Gã định lại gần Gmork hơn, nhưng nó lại gầm gừ cái tiếng trầm trầm đáng sợ. Atréju liền lùi lại.
- Người không muốn tôi giải thoát cho à? Gã hỏi.
Người-sói bỗng dưng có vẻ vô cùng mệt mỏi.
- Mày không làm nổi đâu. Xớ rớ lại gần, tao mà chụp được thì tao xé xác mày đấy, con ạ. Mà cũng chỉ hoãn cái chết của ta được một hay hai tiếng đồng hồ thôi. Thành ra đừng có xán lại, cứ để mặc ta chết mòn chết mỏi.
Atréju ngẫm nghĩ rồi nói:
- Có thể tôi tìm được chút gì cho người ăn. Tôi có thể vào tìm trong phố.
Gmork từ từ mở to mắt nhìn gã. Ngọn lửa xanh trong ánh mắt nó đã tắt ngấm.
- Xéo đi, thằng nhãi khờ! Mày định giữ cho tao sống tới lúc Hư Không tới đây à?
- Tôi nghĩ, Atréju lắp bắp, nếu tìm được chút gì cho người ăn no thì tôi có thể lại gần tháo xích cho người...
Gmork nghiến răng trèo trẹo.
- Nếu chỉ là một cái xích tầm thường cột ta ở đây thì mày tưởng ta không tự cắn đứt nổi từ lâu rồi ư?
Như để chứng minh, nó ngoạm sợi dây xích và hàm răng đáng sợ của nó nhai nghe lạo xạo. Nó giật dây xích rồi lại nhả ra.
- Đây là một sợi xích thần. Chỉ có kẻ đã xích ta mới tháo ra nổi. Nhưng kẻ đó không bao giờ quay lại nữa.
- Thế ai đã xích người vậy?
Gmork kêu ăng ẳng như chó bị đòn. Mãi một lúc sau nó mới bình tĩnh lại để trả lời:
- Mụ Gaya đấy, bà Chúa âm ty đấy!
- Thế bà ấy đi đâu rồi?
- Mụ đã lao xuống Hư Không rồi... như mọi người khác ở đây.
Atréju nhớ tới những kẻ nhảy múa như điên như cuồng gã đã thấy trong màn sương mù bên ngoài thành phố.
- Tại sao thế? Gã lẩm bẩm. Tại sao họ không bỏ chạy đi?
- Họ không còn chút hy vọng nào nữa. Hễ tuyệt vọng rồi thì lũ bay trở nên yếu đuối. Hư Không sẽ ra sức hút tợn và không còn ai trong lũ bay cưỡng nổi lâu.
Vừa nói Gmork vừa cười độc ác.
- Thế còn người thì sao? Atréju lại hỏi. Người nói như thế người không cùng loại với chúng ta.
Gmork lại nhìn Atréju bằng đôi mắt rình mò.
- Ta đâu có cùng loại với lũ bay.
- Vậy người từ phương nào tới?
- Mày không biết người-sói là gì sao?
Atréju im lặng lắc đầu.
- Mày chỉ biết có vương quốc Tưởng Tượng thôi. Gmork đáp. Nhưng còn nhiều cõi khác nữa. Chẳng hạn cõi con người. Lại có những sinh linh không có cõi riêng; bù lại họ có thể ra vào nhiều cõi khác nhau. Ta thuộc loại sinh linh này. Trong cõi con người ta mang lốt người, nhưng ta không phải người. Còn trong vương quốc Tưởng Tượng ta mang lốt Tưởng Tượng, nhưng ta không phải người của vương quốc Tưởng Tượng như lũ bay.
Atréju từ từ ngồi xổm xuống, mở to đôi mắt đen nhìn gã người-sói đang hấp hối.
- Người đã từng tới cõi con người rồi à?
- Ta rất thường qua lại giữa cõi con người và cõi của lũ bay.
- Gmork, Atréju lắp bắp và không ngăn được môi run run, người có thể tiết lộ cho tôi đi tới cõi con người không?
Mắt Gmork lóe lên một đốm lửa xanh, như đang cười thầm trong bụng.
- Cho mày và những đứa như mày thì đường tới đó dễ dàng lắm. Chỉ phiền một điều này thôi: tụi mày không bao giờ quay về vương quốc Tưởng Tượng được nữa. Tụi mày sẽ phải ở lại đó mãi mãi. Mày có chịu không?
- Tôi phải làm gì? Atréju hỏi, không do dự.
- Làm như mọi kẻ trước mày đã làm thôi, con ạ. Mày chỉ cần nhảy vào Hư Không thôi. Nhưng đâu việc gì vội, trước sau gì mày cũng sẽ nhảy vào đó thôi, khi những vùng cuối cùng của vương quốc Tưởng Tượng biến mất.
Atréju đứng lên.
Gmork nhận thấy người gã run lập cập. Nhưng vì không biết được lý do thật đã khiến Atréju phát run nên nó vỗ về:
- Đừng sợ, không đau đớn gì đâu.
- Tôi không sợ. Atréju đáp. Tôi chỉ không ngờ rằng ngay tại đây và qua người mà tôi có lại mọi niềm hy vọng.
Đôi mắt Gmork rực lên như hai mặt trăng nhỏ màu xanh.
- Mày đâu có lý do gì để mà hy vọng, nhóc con... bất kể mày toan tính gì đi nữa. Khi mày có mặt ở cõi con người thì mày không còn là mày ở vương quốc Tưởng Tượng này nữa. Đó chính là điều bí mật mà không ai trong vương quốc Tưởng Tượng biết.
Atréju đứng thõng hai tay.
- Tôi sẽ là gì ở cõi con người? Gã hỏi. Cho tôi biết điều bí mật ấy đi!
Gmork lặng thinh, không nhúc nhích thật lâu. Atréju đã lo không có được câu trả lời, song cuối cùng người-sói đã hít một hơi thật dài, lồng ngực phập phồng, nói với giọng khàn khàn:
- Mày xem ta là hạng người nào chứ, oắt con? Là bạn mày chắc? Liệu hồn! Ta chỉ tiêu khiển cho qua thì giờ với mày thôi. Thế mà mày lại không bỏ đi nổi. Ta đem hy vọng ra nhử mày để giữ chân giữ cẳng mày ở đây. Trong khi đó Hư Không bao kín cái thành phố ma ám này khắp mọi phía, chỉ ít lâu nữa thôi sẽ chẳng còn lối thoát nào. Lúc ấy mày tiêu đời. Mày nghe ta nói tức là mày đã chọn lựa rồi. Nhưng mày vẫn còn có thể chạy kịp đấy.
Nét tàn bạo lộ rõ trên mõm Gmork. Atréju ngập ngừng chỉ một thoáng rồi thì thầm:
- Cho tôi biết điều bí mật ấy đi! Tôi sẽ là gì ở cõi con người?
Lần này Gmork cũng không trả lời ngay. Nó thở khò khè từng cơn. Bất chợt nó chống hai cẳng trước, thẳng người lên khiến Atréju phải ngửa mặt nhìn. Bấy giờ gã mới thấy hết vóc dáng khổng lồ và đáng sợ của nó. Tiếng nó nói nghe như tiếng kim loại cạ vào nhau.
- Mày đã thấy Hư Không chưa, oắt con?
- Thấy nhiều lần rồi.
- Thấy thế nào?
- Như bị quáng vậy.
- Ừ, đấy... rồi khi bọn mày sa chân vào đó thì nó, cái Hư Không ấy, sẽ bám chặt cứng bọn mày. Bọn mày sẽ thành một thứ bệnh truyền nhiễm khiến con người bị mù quáng, mê muội không còn phân biệt nổi giữa ảo và thực. Mày có biết ở cõi con người người ta gọi bọn mày là gì không?
- Không. Atréju thì thào.
- Là những lời dối trá! Gmork gầm lên.
Atréju lắc đầu, môi trắng bệch như mất hết máu.
- Sao lại thế được?
Gmork khoái trá tận hưởng nỗi sợ hãi của Atréju. Cuộc trò chuyện đã giúp nó phục hồi thấy rõ. Sau một lúc nó nói tiếp:
- Mày hỏi ta ở đó mày là gì. Thế còn ở đây mày là gì? Bọn mày là gì, hở đám sinh linh của vương quốc Tưởng Tượng? Bọn mày là những hình ảnh trong mơ, là những tưởng tượng trong thế giới thơ văn, là những nhân vật trong một câu chuyện dài bất tận! Mày tưởng là mày có thật à, oắt con? Ừ, trong thế giới của mày thì mày có thật. Nhưng khi mày đi qua Hư Không thì mày không còn là thật nữa. Mày biến thành không thể nhận ra được nữa. Rồi mày ở trong một cõi mới. Ở đó bọn mày chẳng còn giống bọn mày tí nào nữa. Bọn mày đem ảo ảnh và mù quáng vào cõi con người. Oắt con, mày thử đoán xem cư dân của "Thành phố bị ma ám" nhảy vào Hư Không đã trở thành gì rồi?
- Tôi không biết, Atréju lắp bắp.
- Chúng trở thành những ý nghĩ điên rồ trong đầu óc con người, thành những điều tưởng tượng về sợ hãi, trong khi thật ra chẳng có gì để sợ cả, thành sự thèm muốn những thứ làm con người bệnh hoạn, thành những điều tưởng tượng về tuyệt vọng, trong khi lẽ ra ở đó không có lý do gì để tuyệt vọng cả.
- Tất cả chúng ta đều trở nên như thế hay sao? Atréju khiếp đảm hỏi.
- Không, Gmork trả lời dứt khoát, có nhiều loại điên rồ và mù quáng. Tùy theo bọn mày ở đây như thế nào, đẹp hay xấu, ngu đần hay khôn ngoan thì ở đó bọn mày sẽ thành những lời dối trá đẹp hay xấu, ngu đần hay khôn ngoan.
- Còn tôi, Atréju muốn biết, tôi sẽ trở thành gì?
Gmork cười chế giễu.
- Ta không nói ày biết, oắt con ạ. Rồi tự mày sẽ thấy thôi. Nói cho đúng hơn thì mày sẽ không thấy, vì mày sẽ trở thành không phải mày.
Atréju im lặng trao tráo nhìn người-sói.
Gmork nói tiếp:
- Vì thế mà con người vừa ghét vừa sợ vương quốc Tưởng Tượng và tất cả mọi thứ đến từ đây. Họ muốn tiêu diệt hết.