Kinh Hoa Nghiêm

Tập 1 (F)

Lúc bấy giờ Phổ Hiền Bồ Tát ma ha tát, do thần lực của Phật, quan sát khắp tất cả thế giới hải, tất cả chúng sanh hải, tất cả chư Phật hải, tất cả pháp giới hải, tất cả chúng sanh nghiệp hải, tất cả chúng sanh căn dục hải, tất cả chư Phật pháp luân hải, tất cả tam thế hải, tất cả Như Lai nguyện lực hải, tất cả Như Lai thần biến hải.

Quan sát xong, Phổ Hiền Bồ Tát bảo khắp tất cả chư Bồ Tát trong chúng hội đạo tràng rằng: "Chư Phật tử!  Chư Phật Thế Tôn có trí huệ thanh tịnh bất tư nghì biết tất cả thế giới hải thành hoại, biết tất cả chúng sanh nghiệp hải, biết tất cả pháp giới an lập hải, nói tất cả vô biên Phật hải, vào tất cả căn dục hải, một niệm biết khắp tất cả tam thế, hiển thị tất cả Như Lai vô lượng nguyện hải, thị hiện tất cả Phật thần biết hải, chuyển pháp luân, kiến lập diễn thuyết hải, thanh tịnh Phật thân, vô biên sắc tướng hải phổ chiếu minh, tướng hảo và tùy hình hảo đều thanh tịnh, vô biên sắc tướng quang minh luân hải, cụ túc thanh tịnh, các thứ sắc tướng quang minh vân hải, thù thắng bửu diệm hải, thành tựu ngôn âm hải, thị hiện ba thứ tự tại điều phục  thành thục tất cả chúng sanh, dũng mãnh điều phục chúng sanh hải không luống qua, an trụ Phật địa, vào cảnh giới Như Lai, oai lực hộ trì, quan sát tất cả chỗ làm của Phật trí, trí lực viên mãn không ai điều phục được, công đức vô úy không ai hơn, trụ nơi tam muội vô sai biệt, thần thông biến hóa, trí thanh tịnh tự tại, tất cả Phật pháp không ai huỷ hoại được.

Tất cả pháp bất tư nghì như vậy, tôi sẽ thừa thần lực của Phật và oai thần của tất cả Như Lai mà tuyên thuyết đầy đủ.  Vì muốn khiến chúng sanh vào trí huệ hải của Phật, vì muốn khiến tất cả Bồ Tát được an trụ trong biển công đức của Phật, vì muốn khiến tất cả thế giới hải, tất cả Phật tự tại được trang nghiêm, vì muốn khiế trong tất cả kiếp hải chủng tánh Phật thường chẳng dứt, vì muốn khiến trong tất cả thế giới hải hiển thị tánh chơn thật của các pháp, vì muốn khiến tùy vô lượng sự hiểu biết của chúng sanh mà diễn thuyết, vì muốn khiến tùy căn hải của tất cả chúng sanh mà phương tiện làm cho sanh Phật pháp, vì muốn tùy chỗ ưa thích của tất cả chúng sanh mà dẹp phá tất cả núi chướng ngại, vì muốn khiến tùy tâm hành tất cả chúng sanh khiến tu tập thanh tịnh đạo xuất yếu, vì muốn khiến tất cả Bồ Tát an trụ trong nguyện hải Phổ Hiền.

Lúc đó, Phổ Hiền Bồ Tát lại muốn khiến chúng hội đạo tràng sanh lòng hoan hỷ, thêm lớn sự ưa thích đối với tất cả pháp, sanh lòng tin rộng lớn chơn thật thanh tịnh pháp giới thân, an lập nguyện hải Phổ Hiền tu tập vào trí nhãn tam thế bình đẳng, thêm lớn trí huệ chiếu khắp tất cả thế gian, sanh đức đà la ni trì tất cả pháp luận, và cũng muốn trong tất cả đạo tràng tất cả Phật cảnh giới đều khai thị, mở bày tất cả pháp môn của Như Lai, thêm lớn tất cả trí tánh pháp giới rộng lớn rất sâu, liền nói kệ rằng:

Trí huệ công đức biển rất sâu

Hiện khắp mười phương vô lượng cõi

Tùy các chúng sanh chỗ nên thấy

Quang minh soi khắp chuyển pháp luân.

Thập phương quốc độ bất tư nghì

Phật vô lượng kiếp đều nghiêm tịnh

Vì độ chúng sanh khiến thành thục

Xuất hiện tất cả các quốc độ.

Phật cảnh rất sâu khó nghĩ được

Khắp dạy chúng sanh khiến được vào

Lòng họ thích nhỏ chấp hữu lậu

Chẳng thông đạt được cảnh giới Phật.

Nếu có lòng tin trong sạch chắc

Thường được gần gũi thiện tri thức

Tất cả chư Phật hộ niệm cho

Đây mới được vào Như Lai trí.

Lìa các dua dối lòng thanh tịnh

Thường thích từ bi tánh hoan hỷ

Chí nguyện rộng lớn tin hiểu sâu

Kia nghe pháp này lòng vui đẹp.

An trụ Phổ Hiền những hạnh nguyện

Tu hành Bồ Tát đạo thanh tịnh

Quan sát pháp giới như hư không

Bèn biết được chỗ làm của Phật.

Chư Bồ Tát đây được lợi lành

Thấy Phật tất cả thần thông lực

Tu những đạo khác không biết được

Học hạnh Phổ Hiền mới tỏ ngộ.

Chúng sanh rộng lớn vốn vô biên

Như Lai tất cả đều hộ niệm

Chuyển chánh pháp luân khắp mọi nơi

Cảnh giới Tỳ Lô Giá Na Phật.

Tất cả cõi nước vào thân tôi

Chỗ chư Phật ngự cũng như vậy

Chúng nên xem các chân lông tôi

Nay tôi hiện bày cảnh giới Phật.

Phổ Hiền hạnh nguyện không ngằn mé

Tôi đã tu hành được đầy đủ

Cảnh giới phổ nhãn thân rộng lớn

Là Phật chỗ làm phải nghe kỹ.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Thế giới hải có mười việc mà chư Phật trong ba đời quá khứ, hiện tại, vị lai đã nói, hiện nói và sẽ nói.

Những gì là mười?

Chính là nhơn duyên khởi thế giới hải, chỗ trụ nương của thế giới hải, hình trạng của thế giới hải, thể tánh của thế giới hải, sự trang nghiêm của thế giới hải, sự thanh tịnh của thế giới hải, Phật xuất hiện nơi thế giới hải, kiếp trụ của thế giới hải, kiếp chuyển biến sai biệt của thế giới hải, môn vô sai biệt của thế giới hải.

Chư Phật tử!  Lược nói thế giới hải có mười việc này.  Nếu nói rộng ra thời đồng với thế giới hải vi trần số mà tam thế chư Phật đã nói, hiện nói và sẽ nói.

Chư Phật tử!  Lược nói do mười thứ nhơn duyên mà tất cả thế giới hải đã thành, hiện thành và sẽ thành.  Chính là do vì thần lực của Như Lai, vì pháp phải như vậy, vì hạnh nghiệp của tất cả chúng sanh, vì chỗ sở đắc của tất cả Bồ Tát thành nhứt thiết trí, vì các chúng sanh và chư Bồ Tát đồng chứa nhóm thiện căn, vì nguyện lực nghiêm tịnh Phật độ của chư Bồ Tát, vì hạnh nguyện thành tựu bất thối của chư Bồ Tát, vì thắng giải tự tại thanh tịnh của chư Bồ Tát, vì chỗ lưu xuất do thiện căn của chư Như Lai và thế lực tự tại lúc chư Phật thành đạo, vì nguyện lực tự tại của Phổ Hiền Bồ Tát.

Chư Phật tử!  Đó là lược nói mười thứ nhơn duyên.  Nếu rộng nói thời có thế giới hải vi trần số."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật, quan sát mười phương mà nói kệ rằng:

Đã nói vô biên sát độ hải

Tỳ Lô Giá Na đều nghiêm tịnh

Thế Tôn cảnh giới bất tư nghì

Trí huệ thần thông lực như vậy.

Bồ Tát tu hành những nguyện hải

Khắp tùy chúng sanh tâm chỗ muốn

Chúng sanh tâm hạnh rộng vô biên

Bồ Tát quốc độ khắp mười phương

Bồ Tát thẳng đến nhứt thiết trí

Siêng tu các môn tự tại lực

Vô lượng nguyện hải khắp xuất sanh

Sát độ rộng lớn đều thành tựu.

Tu những hạnh hải vô lượng biên

Vào cảnh giới Phật cũng vô lượng

Thanh tịnh thập phương các cõi nước

Mỗi mỗi cõi trải vô lượng kiếp.

Chúng sanh phiền não làm loạn đục

Phân biệt ưa thích chẳng phải một

Tùy tâm tạo nghiệp bất tư nghì

Tất cả sát hải đầy thành lập.

Phật tử sát hải tạng trang nghiêm

Ly cấu quang minh báu làm thành

Đây do rộng lớn tâm tín hải

Chỗ ở mười phương đều như vậy.

Bồ Tát hay tu hạnh Phổ Hiền

Du hành pháp giới vi trần đạo

Trong trần đều hiện vô lượng cõi

Rộng lớn thanh tịnh như hư không.

Khắp cõi hư không hiện thần thông

Đều đến đạo tràng chỗ chư Phật

Trên tòa liên hoa hiện các tướng

Mỗi thân bao trùm tất cả cõi.

Một niệm hiện khắp nơi tam thế

Tất cả sát hải đều thành lập

Phật dùng phương tiện đều vào trong

Là Phật Tỳ Lô chỗ nghiêm tịnh.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  mỗi mỗi thế giới hải có thế giới hải vi trần số chỗ nương trụ.  Hoặc nương tất cả trang nghiêm mà trụ.  Hoặc nương hư không mà trụ.  Hoặc nương bửu quang minh mà trụ.  Hoặc nương bửu sắc quang minh mà trụ.  Hoặc nương thinh âm chư Phật mà trụ.  Hoặc nương kim cang hình đại lực a tu la chúng sanh như huyễn mà trụ.  Hoặc nương thân các Thế Chủ mà trụ.  Hoặc nương thân chư Bồ Tát mà trụ.  Hoặc nương tất cả biển trang nghiêm sai khác hạnh nguyện Phổ Hiền mà trụ.

Chư Phật tử!  Thế giới hải có thế giới vi trần số chỗ nương trụ như vậy."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai lực của Phật quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Khắp cả mười phương cõi hư không

Chỗ có tất cả những quốc độ

Như Lai thần lực thường gia trì

Khắp nơi hiện tiền đều thấy được.

Hoặc có các thứ những quốc độ

Đều do ly cấu bửu làm thành

Ma ni thanh tịnh rất tốt xinh

Quang minh sáng rỡ khắp hiển hiện.

Hoặc có cõi nước sáng thanh tịnh

Nương hư không giới mà an trụ

Hoặc ở trong biển ma ni bửu

Lại có an trụ tạng quang minh.

Như Lai ở trong chúng hội này

Diễn thuyết pháp luân đều xảo diệu

Cảnh giới chư Phật rộng vô biên

Chúng sanh được thấy lòng hoan hỷ.

Có cõi nghiêm sức bằng ma ni

Hình như đèn sáng giăng cùng khắp

Lửa thơm mây sáng màu chói rực

Lưới báu sáng chói dùng phủ che.

Hoặc có quốc độ không ngằn mé

An trụ liên hoa biển lớn sâu

Rộng rãi thanh tịnh khác thế gian

Chư Phật diệu thiện trang nghiêm đó.

Hoặc có quốc độ theo luân chuyển

Do Phật oai thần được an trụ

Đại chúng Bồ Tát đều ở trong

Thường thấy vô lượng báu rộng lớn.

Có cõi nước ở tay kim cang

Hoặc cõi nước ở thân Thiên Chúa

Tỳ Lô Giá Na đấng vô thượng

Thường ở cõi này chuyển pháp luân.

Hoặc nương cây báu trụ bằng thẳng

Trong mây sáng thơm cũng như vậy

Có cõi nương trong những biển lớn

Hoặc trụ kim cang rất bền chắc.

Có cõi nương trụ kim cang tràng

Có cõi trụ trong biển Hoa Tạng

Thần biến rộng lớn khắp các nơi

Tỳ Lô Giá Na Phật hay hiện.

Hoặc dài hoặc vắn vô lượng thứ

Tướng đó xoay vần cũng chẳng đồng

Hoa Tạng trang nghiêm khác thế gian

Tu hành thanh tịnh mới thấy được.

Các cõi như vậy đều sai khác

Tất cả đều nương nguyện hải trụ

Hoặc có cõi thường ở hư không

Chư Phật như mây đều đầy khắp.

Có ở hư không lưới che trùm

Hoặc lúc hiện ra hoặc không hiện

Hoặc có cõi nước rất thanh tịnh

Trụ trong bửu quan của Bồ Tát.

Thập phương chư Phật thần thông lớn

Tất cả đều hiện thấy trong đây

Chư Phật thinh âm đều cùng khắp

Đây do nghiệp lực mà hóa hiện.

Hoặc có cõi nước khắp pháp giới

Ly cấu thanh tịnh tùng tâm khởi

Như ảnh như huyễn rộng vô biên

Như lưới thiên đế đều sai khác.

Hoặc hiện các thứ tạng trang nghiêm

Hoặc ở hư không mà kiến lập

Nghiệp chơn cảnh giới chẳng nghĩ bàn

Phật lực hiển thị đều khiến thấy.

Trong mỗi cõi nước số vi trần

Niệm niệm thị hiện những Phật độ

Số đều vô lượng khắp chúng sanh

Phổ Hiền chỗ làm thường như vậy.

Vì muốn thành thục các chúng sanh

Trong đây tu hành trải kiếp hải

Thần thông rộng lớn hiện khắp nơi

Trong các pháp giới đều cùng khắp.

Pháp giới quốc độ mỗi vi trần

Những cõi nước lớn ở trong đó

Phật vân bình đẳng đều giăng che

Tất cả mọi nơi đều đầy đủ.

Lực dụng tự tại trong mỗi trần

Tất cả vi trần cũng như vậy

Chư Phật Bồ Tát đại thần thông

Tỳ Lô Giá Na đều hay hiện.

Tất cả quốc độ rộng vô biên

Như ảnh, như huyễn như dương diệm

Mười phương chẳng thấy từ đâu sanh

Cũng không có chỗ đi và đến.

Diệt hoại sanh thành xoay vần mãi

Trong cõi hư không chẳng tạm dừng

Tất cả đều do nguyện thanh tịnh

Cũng do nghiệp lực chỗ giữ gìn.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Thế giới hải có nhiều hình tướng sai khác, hoặc tròn, hoặc vuông, hoặc chẳng phải tròn vuông, hoặc hình như nước xoáy, hoặc hình như núi, hoặc hình như cây, hình như bông, hoặc hình như cung điện, như hình chúng sanh, như hình Phật, có thế giới vi trần số hình sai khác như vậy."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật, quan sát mười phương rồi nói kệ rằng:

Vô lượng quốc độ sai khác nhau

Vô lượng trang nghiêm vô lượng trụ

Hình trạng sai khác khắp mười phương

Các ngài đều nên đồng quan sát.

Hình kia hoặc tròn hoặc vuông vức

Hoặc có ba góc và tám cạnh

Hình châu ma ni hình liên hoa

Tất cả đều do nghiệp mà khác.

Có cõi thanh tịnh sáng trang nghiêm

Vàng ròng xen lẫn nhiều tốt đẹp

Cửa nẻo mở trống không bít lấp

Đây do nghiệp rộng ý tinh thuần.

Sát hải vô biên tạng sai khác

Ví như mây bủa giữa không gian

Bửu châu trải đất trang nghiêm tốt

Ở trong quang minh sáng của Phật.

Tất cả quốc độ tâm phân biệt

Quang minh soi đến mà hiện ra

Chư Phật ở trong những cõi ấy

Nơi nơi thị hiện thần thông lực.

Có cõi tạp nhiễm hoặc thanh tịnh

Chịu khổ hưởng vui đều sai khác

Đây do biển nghiệp chẳng nghĩ bàn

Các pháp lưu chuyển thường như vậy.

Trong một chân lông vô lượng cõi

Như số vi trần mà an trụ

Mỗi cõi đều có đấng Thế Tôn

Ở trong chúng hội tuyên diệu pháp.

Trong mỗi vi trần cõi lớn nhỏ

Nhiều loại sai khác số vi trần

Bằng phẳng cao thấp đều chẳng đồng

Phật đều qua đến mà thuyết pháp.

Tất cả vi trần hiện quốc độ

Đều là bổn nguyện thần thông lực

Tuỳ lòng ưa thích sai khác nhau

Trong khoảng hư không đều làm được.

Tất cả quốc độ những vi trần

Trong mỗi vi trần Phật đều nhập

Khắp vì chúng sanh hiện thần thông

Tỳ Lô Giá Na pháp như vậy.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Nên biết thế giới hải có các loại thể.  Hoặc dùng tất cả bửu trang nghiêm làm thể.  Hoặc dùng một bửu trang nghiêm làm thể.  Hoặc dùng tất cả bửu quang minh làm thể.  Hoặc dùng các thứ sắc quang minh làm thể.  Hoặc dùng tất cả quang minh trang nghiêm làm thể.  Hoặc dùng kim cang làm thể.  Hoặc dùng Phật lực nhiếp trì làm thể.  Hoặc dùng tướng diệt bửu làm thể.  Hoặc dùng Phật biến hóa làm thể.  Hoặc dùng nhựt ma ni làm thể.  Hoặc dùng cực vi trần bửu làm thể.  Hoặc dùng tất cả bửu diệm làm thể.  Hoặc dùng các thứ hương làm thể.  Hoặc dùng bửu hoa quan làm thể.  Hoặc dùng bửu ảnh tượng làm thể.  Hoặc dùng trang nghiêm thị hiện làm thể.  Hoặc dùng nhứt âm thị hiện cảnh giới làm thể.  Hoặc dùng bửu hình Bồ Tát làm thể.  Hoặc dùng bửu hoa nhụy làm thể.  Hoặc dùng ngôn âm của Phật làm thể.  Có thế giới vi trần số thể như vậy."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật, quan sát mười phương rồi nói kệ rằng:

Hoặc có những quốc độ

Diệu bửu hiệp lại thành

Bền chắc không hư hoại

Đều ở bửu liên hoa.

Hoặc là bửu quang minh

Xuất sanh chẳng biết được

Tất cả quang trang nghiêm

Nương hư không mà ở.

Hoặc tịnh quang làm thể

Lại nương quang minh ở

Mây sáng làm trang nghiêm

Chỗ Bồ Tát đi đến.

Hoặc có những quốc độ

Từ nơi nguyện lực sanh

An trụ như ảnh tượng

Đem nói chẳng thể được.

Hoặc ma ni hiệp thành

Chói sáng như mặt trời

Bảo châu dùng trang nghiêm

Bồ Tát đều đầy khắp.

Bửu diệm thành quốc độ

Mây sáng trùm trên đó

Bửu quang rất xinh đẹp

Đều do nghiệp cảm nên.

Hoặc từ tướng tốt sanh

Các tướng trang nghiêm đẹp

Như mão tốt đội đầu

Đây do Phật hóa hiện.

Hoặc từ tâm niệm sanh

Tùy tâm chỗ hiểu biết

Như huyễn không chỗ nơi

Tất cả là phân biệt.

Hoặc do Phật quang minh

Ma ni quang làm thể

Chư Phật hiện trong đó

Đều thị hiện thần thông.

Hoặc Phổ Hiền Bồ Tát

Hóa hiện các quốc độ

Dùng nguyện lực trang nghiêm

Tất cả đều tốt đẹp.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Nên biết thế giới hải có nhiều loại trang nghiêm.  Hoặc dùng trong những đồ trang nghiêm hiện ra mây đẹp nhứt để trang nghiêm.  Hoặc dùng thuyết minh công đức của chư Bồ Tát để trang nghiêm.  Hoặc dùng thuyết minh nghiệp báo của tất cả chúng sanh để trang nghiêm.  Hoặc dùng thị hiện nguyện lực của chư Bồ Tát để trang nghiêm.  Hoặc dùng biểu thị ảnh tượng của tam thế chư Phật để trang nghiêm.  Hoặc dùng trong một khoảng một niệm thị hiện cảnh giới thần thông trải vô biên kiếp để trang nghiêm.  Hoặc dùng xuất hiện thân của chư Phật để trang nghiêm.  Hoặc dùng xuất hiện tất cả mây hương báu để trang nghiêm.  Hoặc dùng thị hiện những vật trân diệu quang minh chiếu sáng trong tất cả đạo tràng để trang nghiêm.  Hoặc dùng thị hiện tất cả Phổ Hiền hạnh nguyện để trang nghiêm."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Sát hải rộng lớn vô lượng biên

Thành nên đều do nghiệp thanh tịnh

Nhiều thứ trang nghiêm nhiều nơi ở

Tất cả mười phương đều đầy khắp.

Vô biên sắc tướng mây báu sáng

Rộng lớn trang nghiêm chẳng phải một

Mười phương sát hải thường xuất hiện

Khắp dùng diệu âm mà thuyết pháp.

Bồ Tát vô biên biển công đức

Những nguyện rộng lớn để trang nghiêm

Khắp cõi đồng thời vang diệu âm

Chấn động mười phương các quốc độ.

Chúng sanh biển nghiệp rộng vô lượng

Tùy kia cảm báo đều chẳng đồng

Trong tất cả chỗ được trang nghiêm

Đều do chư Phật hay diễn thuyết.

Tất cả Như Lai trong ba thuở

Thần thông hiện khắp thế giới hải

Trong mỗi sự có tất cả Phật

Các ngài xem sự trang nghiêm đó.

Quá khứ, vị lai, kiếp hiện tại

Mười phương tất cả những quốc độ

Những sự trang nghiêm ở nơi kia

Đều thấy ở trong một cõi nước.

Vô lượng Phật trong tất cả sự

Số đông chúng sanh khắp thế gian

Vì khiến điều phục hiện thần thông

Dùng đây trang nghiêm thế giới hải.

Tất cả trang nghiêm tuôn mây đẹp

Nhiều thứ mây hoa mây hương sáng

Mây báu ma ni thường xuất hiện

Sát hải dùng đây để trang nghiêm.

Mười phương những nơi Phật thành đạo

Các thứ trang nghiêm đều đầy đủ

Phóng quang chiếu xa như mây sáng

Trong thế giới hải đều khiến thấy.

Phổ Hiền hạnh nguyện chư Bồ Tát

Vô biên kiếp hải siêng tu tập

Vô biên quốc độ đều trang nghiêm

Trong tất cả chỗ đều hiển hiện.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Nên biết thế giới hải có thế giới hải vi trần số môn phương tiện thanh tịnh.  Chính là do thiện căn của chư Bồ Tát gần gũi thiện trí thức.  Do thêm lớn những công đức khắp pháp giới.  Do tu tập những thắng giải rộng lớn.  Do quan sát cảnh giới của tất cả Bồ Tát mà an trụ.  Do tu tập những môn ba la mật đều viên mãn.  Do quán sát những địa vị của chư Bồ Tát mà nhập trụ.  Do xuất sanh tất cả thệ nguyện thanh tịnh.  Do tu tập những hạnh xuất yếu.  Do nhập tất cả biển trang nghiêm.  Do thành tựu sức phương tiện thanh tịnh."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật quan sát mười phương rồi nói kệ rằng:

Tất cả cõi nước những trang nghiêm

Do nguyện lực phương tiện sanh ra

Tất cả quốc độ thường chói sáng

Vô lượng nghiệp thanh tịnh hiện thành.

Bồ Tát lâu xa gần trí thức

Đồng tu nghiệp lành đều thanh tịnh

Từ bi rộng lớn khắp chúng sanh

Dùng dây trang nghiêm các quốc độ.

Tất cả pháp môn những tam muội

Thiền định giải thoát môn phương tiện

Nơi chỗ chư Phật đều tu hành

Do đây sanh ra những quốc độ.

Phát sanh vô lượng trí thắng giải

Hiểu được Như Lai đồng không khác

Phương tiện nhẫn nhục đã tu hành

Nên nghiêm tịnh được vô biên cõi.

Vì lợi chúng sanh tu thắng hạh

Phước đức rộng lớn thường tăng trưởng

Ví như mây bủa khắp hư không

Tất cả quốc độ đều thành tựu.

Môn ba la mật nhiều vô lượng

Đều đã tu hành khiến đầy đủ

Nguyện ba la mật vô cùng tận

Quốc độ thanh tịnh từ đây sanh.

Những pháp vô thượng đều tu hành

Sanh ra vô biên hạnh xuất yếu

Nhiều môn phương tiện độ chúng sanh

Như vậy trang nghiêm các quốc độ.

Tu tập trang nghiêm môn phương tiện

Chứng Phật công đức biển pháp môn

Khiến khắp chúng sanh cạn nguồn khổ

Cõi nước rộng lớn đều thành tựu.

Nguyện lực rộng lớn không gì sánh

Khiến khắp chúng sanh gieo thiện căn

Cúng dường tất cả chư Như Lai

Vô biên quốc độ đều thanh tịnh.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  nên biết mỗi mỗi thế giới hải có thế giới hải vi trần số Phật xuất hiện sai khác: hoặc hiện thân nhỏ, hoặc hiện thân lớn, hoặc hiện đoản thọ, hoặc hiện trường thọ, hoặc chỉ nghiêm tịnh một quốc độ, hoặc hiện nghiêm tịnh vô lượng quốc độ, hoặc chỉ hiển thị pháp nhứt thừa, hoặc hiển thị vô lượng thừa, hoặc hiện điều phục thiểu số chúng sanh, hoặc hiện điều phục vô biên chúng sanh, có vi trần số sai khác như vậy."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai lực của Phật quan sát mười phương rồi nói kệ rằng:

Chư Phật có các môn phương tiện

Xuất hiện tất cả những quốc độ

Đều tùy sở thích của chúng sanh

Đây là Như Lai quyền lực khéo.

Pháp thân chư Phật bất tư nghì

Không sắc, không hình, không ảnh tượng

Vì chúng sanh hiện tướng sai khác

Theo lòng họ ưa khiến họ thấy.

Hoặc vì thấy sanh hiện đoản thọ

Hoặc hiện trường thọ vô lượng kiếp

Pháp thân mười phương khắp hiện tiền

Trong thế gian tuỳ nghi xuất hiện.

Hoặc hiện nghiêm tịnh bất tư nghì

Mười phương vô biên các quốc độ

Hoặc chỉ nghiêm tịnh một cõi nước

Nơi một thị hiện đủ không sót.

Hoặc tùy sở thích của chúng sanh

Thị hiện vô lượng vô biên thừa

Hoặc chỉ tuyên thuyết pháp nhứt thừa

Trong một thừa hiện vô lượng pháp.

Hoặc hiện tự nhiên thành chánh giác

Độ thiểu số người vào chánh pháp

Hoặc lại thị hiện trong một niệm

Khai ngộ quần sanh vô lượng số.

Hoặc nơi chân lông tuôn mây sáng

Thị hiện vô lượng vô biên Phật

Tất cả thế gian đều hiện thấy

Các môn phương tiện độ quần sanh.

Hoặc hiện thinh âm khắp mọi nơi

Tùy lòng họ ưa mà thuyết pháp

Vô lượng vô biên những đại kiếp

Điều phục vô lượng các chúng sanh.

Phật có vô lượng cõi trang nghiêm

Chúng hội thanh tịnh ngồi nghiêm chỉnh

Phật như vầng mây che trong đó

Thập phương quốc độ đều đầy khắp.

Chư Phật phương tiện bất tư nghì

Tùy tâm chúng sanh hiện ra trước

Ngự trong các cõi rất trang nghiêm

Tất cả quốc độ đều cùng khắp.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Nên biết thế giới hải có thế giới hải vi trần số kiếp trụ, hoặc có a tăng kỳ kiếp trụ, hoặc có vô lượng kiếp trụ, hoặc có vô biên kiếp trụ, hoặc có vô đẳng kiếp trụ, hoặc có bất khả sổ kiếp trụ, hoặc có bất khả xung kiếp trụ, hoặc có bất khả tư kiếp trụ, hoặc có bất khả lượng kiếp trụ, hoặc có bất khả thuyết bất khả thuyết kiếp trụ, có vi trần số kiếp trụ như vậy."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật quan sát mười phương rồi nói kệ rằng:

Trong thế giới hải nhiều kiếp trụ

Phương tiện rộng lớn để trang nghiêm

Mười phương cõi nước đều xem thấy

Số lượng sai khác đều rành rẽ.

Tôi thấy mười phương thế giới hải

Kiếp số vô lượng đồng chúng sanh

Hoặc dài hoặc vắn hoặc vô biên

Dùng Phật thinh âm nay diễn nói.

Hoặc thấy mười phương những quốc độ

Hoặc trụ quốc độ vi trần kiếp

Hoặc chỉ một kiếp hoặc vô số

Bởi những tâm nguyện đều chẳng đồng.

Hoặc có thuần tịnh hoặc thuần nhiễm

Hoặc lại nhiễm tịnh chung lộn lạo

Nguyện lực an lập nhiều sai khác

Trong tâm chúng sanh mà an trụ.

Thuở xưa tu hành vi trần kiếp

Được thế giới hải thanh tịnh lớn

Cảnh giới chư Phật đều trang nghiêm

Trụ mãi vô biên kiếp rộng lớn

Dùng bửu quang minh để đặt tên

Hoặc tên Đẳng Âm Diệm Nhãn Tạng

Tên Ly Quang Minh và Hiền Kiếp

Kiếp thanh tịnh này nhiếp tất cả.

Có kiếp thanh tịnh một Phật hiện

Vô tận phương tiện đại nguyện lực

Vào trong tất cả thời gian kiếp.

Hoặc vô lượng kiếp và một kiếp

Hoặc lại một kiếp vào nhiều kiếp

Tất cả kiếp hải phương tiện môn

Thập phương quốc độ đều hiện rõ.

Hoặc tất cả kiếp sự trang nghiêm

Ở trong một kiếp đều hiện thấy

Hoặc sự trang nghiêm trong một kiếp

Vào khắp tất cả vô biên kiếp.

Trước từ một niệm sau thành kiếp

Sanh ra đều do tâm chúng sanh

Tất cả quốc độ kiếp vô biên

Dùng một phương tiện đều thanh tịnh.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Nên biết thế giới hải có thế giới hải vi trần số kiếp chuyển biến sai khác.  Như là vì pháp như vậy nên thế giới hải có vô lượng kiếp thành, kiếp hoại chuyển biến.  Vì chúng sanh nhiễm ô ở nên thế giới hải thành kiếp nhiễm ô chuyển biến.  Vì chúng sanh tu phước rộng lớn ở, nên thế giới hải thành kiếp nhiễm tịnh chuyển biến.  Vì tín giải Bồ Tát ở, nên thế giới hải thành kiếp nhiễm tịnh chuyển biến.  Vì vô lượng chúng sanh phát bồ đề tâm nên thế giới hải thuần kiếp thanh tịnh chuyển biến.  Vì thập phương tất cả chư Bồ Tát vân tập nên thế giới hải vô lượng kiếp đại trang nghiêm chuyển biến.  Vì chư Phật Thế Tôn nhập niết bàn nên thế giới hải kiếp trang nghiêm diệt chuyển biến.  Vì chư Phật xuất hiện ra đời nên tất cả thế giới hải kiếp rộng lớn trang nghiêm thanh tịnh chuyển biến.  Vì Như Lai thần thông biến hóa nên thế giới hải kiếp thanh tịnh chuyển biến.  Có vi trần số kiếp chuyển biến như vậy."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật, quan sát mười phương mà nói kệ rằng:

Tất cả những quốc độ

Đều tùy nghiệp lực sanh

Các ngài nên quan sát

Tướng chuyển biến như vậy.

Những chúng sanh nhiễm ô

Nghiệp phiền não đáng sợ

Tâm họ khiến quốc độ

Tất cả thành nhiễm ô.

Nếu có tâm thanh tịnh

Tu những hạnh phước đức

Tâm họ khiến quốc độ

Tạp nhiễm và thanh tịnh.

Chư Bồ Tát tín giải

Sanh vào trong kiếp kia

Tùy tâm Bồ Tát này

Quốc độ đủ tịnh nhiễm.

Vô lượng số chúng sanh

Đều phát bồ đề tâm

Tâm họ khiến quốc độ

Trụ kiếp thường thanh tịnh.

Vô lượng ức Bồ Tát

Qua đến mười phương cõi

Trang nghiêm không có khác

Trong kiếp thấy sai khác.

Trong mỗi mỗi vi trần

Bồ Tát đồng vân tập

Quốc độ đều thanh tịnh.

Thế Tôn nhập niết bàn

Cõi đó dứt trang nghiêm

Chúng sanh không pháp khí

Thế giới thành tạp nhiễm.

Nếu có Phật ra đời

Cõi nước đều tốt đẹp

Tuỳ theo tâm thanh tịnh

Đầy đủ sự trang nghiêm.

Thần thông của chư Phật

Thị hiện bất tư nghì

Lúc đó những quốc độ

Tất cả đều thanh tịnh.

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát lại bảo đại chúng rằng: "Chư Phật tử!  Nên biết thế giới hải có thế giới hải vi trần số sai biệt.  Như là trong mỗi thế giới hải có thế giới hải vi trần số thế giới vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải chư Phật xuất hiện oai đức thần lực vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải tất cả đạo tràng khắp thập phương pháp giới vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải quang minh của chư Phật khắp pháp giới vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải chúng hội đạo tràng của chư Phật vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải chư Phật biến hóa danh hiệu vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải thinh âm của chư Phật khắp thế giới hải vô biên kiếp trụ vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải pháp luân phương tiện vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải tất cả thế giới hải vào khắp một vi trần vô sai biệt.  Trong mỗi thế giới hải mỗi vi trần cảnh giới rộng lớn của tất cả tam thế chư Phật đều hiện trong đó vô sai biệt.  Có vi trần số vô sai biệt như vậy."

Lúc đó Phổ Hiền Bồ Tát muốn tuyện lại nghĩa này, thừa oai lực của Phật quan sát mười phương rồi nói kệ rằng:

Trong một vi trần nhiều sát hải

Chỗ nơi riêng khác đều nghiêm tịnh

Vô lượng như vậy mà một cõi

Mỗi mỗi chia khác không xen tạp.

Trong mỗi vi trần vô lượng Phật

Tùy tâm chúng sanh khắp hiện tiền

Tất cả quốc độ đều cùng khắp

Phương tiện như vậy vô sai biệt.

Trong mỗi vi trần những thọ vương

Nhiều thứ trang nghiêm đều thòng rủ

Thập phương quốc độ đều đồng hiện

Tất cả như vậy vô sai biệt.

Trong mỗi trần có vị trần chúng

Cùng nhau bao quanh đức Thế Tôn

Siêu việt tất cả khắp thế gian

Cũng chẳng chật hẹp tạp loạn nhau.

Trong mỗi trần có vô lượng quang

Chiếu khắp mười phương các cõi nước

Đều hiện chư Phật hạnh bồ đề

Tất cả sát độ vô sai biệt.

Trong mỗi trần có vô lượng thân

Biến hóa như mây đều cùng khắp

Phật dùng thần thông độ chúng sanh

Thập phương quốc độ vô sai biệt.

Trong mỗi trần diễn nói các pháp

Pháp đó thanh tịnh như luân chuyển

Các môn phương tiện đều tự tại

Tất cả diễn thuyết vô sai biệt.

Một trần diễn khắp tiếng chư Phật

Đầy khắp pháp khí các chúng sanh

Trụ khắp sát hải vô biên kiếp

Thinh âm như vậy cũng không khác.

Sát hải vô lượng trang nghiêm đẹp

Trong mỗi vi trần tam thế Phật

Tùy chỗ sở thích đều khiến thấy

Thể tánh không đến cũng không đi

Do nơi nguyện lực khắp thế gian.

Hết phẩm 4