Hãy lắng nghe người biết là mình biết.
Hãy dạy cho người biết là mình không biết.
Hãy thức tỉnh người không biết là mình biết.
Hãy chạy trốn người không biết là mình không biết.
Ngạn ngữ Trung Hoa.
Bệnh viện St. Jude
Thứ Bảy ngày 31 tháng Mười
15h 25
Bác sĩ Shino Mitsuki cẩn thận kiểm tra bàn tay bị thương mà anh vừa cầm máu. Anh dùng băng cuốn quanh bàn tay trước khi rửa hai mẩu ngón tay và để chúng vào trong miếng gạc kín đặt trên một lớp đá viên. Hai ngón tay bị cắt được mang tới trong tình trạng còn tốt, bệnh nhân - vẫn còn vô thức - đã cẩn thận tránh để chúng tiếp xúc trực tiếp với nước đá, và do đó tránh làm tổn thương lớp mô mạch.
Hiện tại, cần hành động nhanh, nhưng không vội vã. Vì thế, Shino dành vài phút để cân nhắc việc ghép tay. Vết cắt rất ngọt, như thế tốt hơn là bị giựt ra hay bị nghiền nát. Việc cấy ghép ngón tay có thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào mức độ cắt cụt. Tỉ lệ thành công cao nhất trong trường hợp cắt sát gốc ngón tay, nhưng đây cũng là trường hợp mà tay cấy ghét thường hay bị cứng đờ và mất cảm giác. Bệnh nhân mất rất nhiều máu, nhưng anh ta còn khá trẻ, điều đó khiến bác sĩ hy vọng vào việc phục hồi chức năng. Trái lại, hộp thuốc lá thò ra ngoài túi áo vest của anh ta hoàn toàn không giúp cho người bệnh. Hút thuốc làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và có thể gây nên bệnh huyết khối.
- Thưa bác sĩ, ta làm gì đây? cô y tá trưởng đã phụ giúp anh lúc chăm sóc bệnh nhân hỏi.
Shino vẫn lưỡng lự một lúc trước khi trả lời:
- Chúng ta sẽ thử phẫu thuật.
Trong khi anh tiến hành trình tự gây mê cục bộ, anh không thể không tự hỏi về nguyên nhân của vết thương. Về mặt lý thuyết, anh cần báo cho cảnh sát nếu có nghi ngờ về vụ tấn công hay hành động tra tấn, và thấy rõ là anh chàng này không tự cắt hai ngón tay của mình trong lúc cắt cỏ ngoài vườn hay trong khi đóng cái kệ ở phòng con mình.
o O o
17h30
- Không được cử động!
Khi Ethan mở mắt, Shino Mitsuki đã làm việc được hai tiếng đồng hồ. Anh dùng vít cố định hai mẩu ngón tay và đang tìm cách khâu các mạch máu và dây thần kinh. Phải mất nhiều phút Ethan mới thực sự nhận thức lại được. Đầu anh giống như một mê cung ngoằn ngoèo nơi các hình ảnh kinh hoàng va đập vào nhau. Jessie, Céline, người phụ nữ tóc hung bí ẩn, hai tên hầu cận có dáng dấp nhân viên FBI, bản sao vô tính của Kusturica 1 với gọng kìm khủng khiếp của hắn.
- Những ngón tay tôi... đột nhiên anh lo lắng quay nhìn bác sĩ.
- Chúng ở đây thôi, Shino trấn an anh. Anh chỉ bị gây mê cục bộ thôi, vì thế nhất thiết không được cử động!
Sau khi chăm sóc gân và dây thần kinh, vị bác sĩ phẫu thuật dùng sợi chỉ và cây kim nhỏ cỡ một phần trăm milimét tỉ mỉ khâu lại từng mạch máu dưới kính hiển vi.
Ca phẫu thuật còn kéo dài thêm ba giờ nữa, thường xuyên bị ngắt quãng bởi những lời trao đổi giữa bác sĩ và người bệnh.
o O o
18h 05
- Tôi đau, Ethan phàn nàn chỉ vào bụng.
Shino đáp trả:
- Cả cuộc đời chúng ta là bể khổ. Sinh ra khổ. Già đi khổ. Mất mát tình yêu khổ. Chết cũng khổ...
o O o
18h 52
Vì Ethan không chịu nằm yên, Shino quở trách anh nghiêm khắc:
- Anh quá sốt ruột và quá giận dữ đấy.
Để tạ lỗi, Ethan nhún vai, nghiêng đầu.
- Chính sự tức giận sẽ giết chết anh, Shino nhắc nhở như thể nói với chính mình.
- Sự tức giận cũng bổ ích, Ethan cự lại. Giận dữ là nổi dậy.
Người đàn ông châu Á lắc đầu và, trong giây lát, anh rời mắt khỏi công việc, ngước lên nhìn bệnh nhân chằm chằm.
- Sự tức giận là không hiểu biết, và không hiểu biết là khổ đau.
o O o
19h 28
Làm ra vẻ không hề để ý đến, Shino quyết định hỏi Ethan câu hỏi mà anh chỉ chực thốt ra, câu hỏi mà cô y tá đã hỏi anh, nhưng vẫn chưa có được câu trả lời thực sự:
- Vì sao lại có vết thương này?
- Tôi đã nói với anh rồi: là một tai nạn.
- Do lỗi của ai?
- Lỗi do số phận, Ethan trả lời và nghĩ đến Curtis Neville, gã lái xe taxi đáng ngại mà anh đã gặp hồi chiều.
- Làm gì có số phận, Shino trả lời dứt khoát và lạnh lùng. Số phận chỉ là sự đổ lỗi của những kẻ không muốn chịu trách nhiệm với cuộc sống của mình.
Vị bác sĩ phẫu thuật trong chốc lát dường như rơi vào khoảng lặng, nhưng anh không thể ngăn mình phát triển suy nghĩ đến cùng.
- Sự thật là người ta gieo gì gặt nấy.
- Luật nghiệp chướng phải không?
- Phải, đó là quy tắc, vị bác sĩ tin tưởng trả lời: các hành động đức hạnh đem lại hạnh phúc, những hành động ác ý kéo theo đau khổ...
Anh ngừng lại vài giây trước khi nói thêm:
-... hoặc là trong kiếp này hoặc là ở kiếp sau.
Ethan lặng thinh. Biết trả lời sao đây với một vị bác sĩ phẫu thuật phát ngôn như một thầy Jedi? Trong đạo Phật, việc hóa giải nghiệp chướng luôn khiến anh thích thú: có ý thức về những lỗi lầm của mình, thể hiện sự hối lỗi, chấp nhận ý nghĩ không tái phạm những lỗi lầm đó, chuộc lỗi... Nếu nhìn nhận như thế, mọi chuyện thật giản đơn, nhưng để có thể áp dụng những nguyên tắc ấy lại là chuyện khác.
Những lời nói của vị bác sĩ nhắc anh nhớ tới bài diễn văn đầy mâu thuẫn mà Curtis Neville, gã lái xe taxi, đã nói với anh cách đây vài tiếng. Gã tin rằng mọi hành động của chúng ta đều được đóng dấu của số phận.
Chúng ta được tự do đến đâu trong cuộc đời mình?
Số phận hay nghiệp chướng thực sự chi phối cuộc đời của chúng ta?
o O o
20h52
Ca phẫu thuật vừa kết thúc. Trong bộ đồ bệnh viện, Ethan nằm trên giường trong buồng bệnh nhân cho một người. Một hệ thống ống thông giúp cho cơ thể anh chống đau và chống đông tụ.
Bên ngoài, màn đêm đã buông mà anh không hề nhận thấy.
Bác sĩ Shino Mitsuki bước vào buồng anh để dặn dò lần cuối. Anh cầm trong tay bao thuốc lá Malboro đã lấy từ túi áo vest của Ethan.
- Chỉ một điếu thôi là anh có thể bị co thắt động mạch, anh dọa dẫm.
Anh tiến lại gần giường bệnh và khám bàn tay của bệnh nhân, ấn nhẹ lên các ngón tay vừa phẫu thuật để kiểm tra xem chúng có hồng và ấm hay không.
- Ái!
- Chỉ một điếu thôi là anh có thể giết chết mấy ngón tay này. Chỉ một điếu trong số này thôi là anh sẽ phá hỏng công việc của tôi suốt chiều nay đấy!
- Tôi hiểu rồi.
- Vết ghép rất nhạy cảm, vị bác sĩ phẫu thuật tiếp tục. Phải đợi khoảng mười ngày mới biết được liệu những ngón tay ghép lại của anh có sống được hay không.
- Được rồi, ngoắc tay nào, Ethan nói để bầu không khí bớt căng thẳng.
Nhưng Shino thậm chí không để ý đến lời nói đùa. Khuôn mặt anh vẫn đầy vẻ nghiêm trọng. Ethan tìm kiếm ánh mắt của bác sĩ và thấy nó trong vài giây.
- Cảm ơn vì những gì anh đã làm, anh nói giản dị.
Vị bác sĩ nhìn sang phía khác.
- Tôi những muốn giúp anh nhiều hơn nữa, anh vừa nói vừa đứng yên trước tấm cửa kính. Giúp anh tìm đường ra khỏi màn đêm của chính mình, tìm đường ra khỏi sự mông muội của mình.
Là thế...
Vị bác sĩ phẫu thuật chỉ nói những điều chung chung, nhưng Ethan cảm thấy rõ là anh ta biết nhiều về anh hơn là những gì anh ấy nói. Anh lại có cảm giác giống hệt lúc nãy, khi đối diện với gã lái xe taxi. Cái cảm giác không rõ là mình đang đối diện với một nhà hiền triết hay một kẻ cuồng tưởng.
- Con đường ấy anh phải tự tìm ra, Shino kết thúc câu nói trên ngưỡng cửa. Sự thông thái không bao giờ được bày sẵn cho ta. Nếu không thì đâu còn là thông thái nữa.
o O o
Sau khi bác sĩ đi khỏi, Ethan không có sức để mà ngẫm nghĩ nhiều hơn về những lời nói của anh ta. Kiệt sức, anh sắp ngủ thiếp đi thì chiếc BlackBerry rung lên trên chiếc bàn lưu động ở cạnh giường. Anh dùng bàn tay còn lành lặn chộp lấy chiếc điện thoại và loay hoay tìm cách truy cập vào mục thư điện tử. Rất nhiều thư do Lyzee gửi khẩn khoản đề nghị anh gọi lại cho cô. Suýt nữa thì anh định làm thế, nhưng rồi lại thôi. Anh biết nói gì với cô đây. Anh lướt nhanh phần còn lại - cuộc tấn công của cánh nhà báo, hủy hẹn -, và anh tập trung vào một tin nhắn to tướng có kèm theo một đoạn phim ngắn, do Công ty phụ trách an ninh cảng gửi đến.
Còn chuyện gì nữa đây?
Năm trước, sau một vụ trộm, anh đã viết vào trong hợp đồng yêu cầu người ta gửi đến cho anh các đoạn băng video ngay khi có kẻ khả nghi tiến lại quá gần du thuyền của anh. Trên màn hình, anh nhận ra một kẻ đội chiếc mũ cầu thủ bóng chày đang gõ cửa buồng lái, trên cầu tàu của chiếc du thuyền. Hình ảnh mờ và anh không còn thấy gì nhiều. Nhưng đến một đoạn, người đàn ông ngẩng đầu lên và ngay lập tức anh nhận ra đó là ai.
Là Jimmy!
Anh không gặp lại cậu bạn từ mười bốn năm nay. Cậu ta đến nhà anh làm gì, đúng vào ngày hôm nay, khi cuộc đời anh đang vỡ thành từng mảnh?
o O o
23h 57
Đến gần nửa đêm thì Ethan mở mắt. Cuối cùng anh cũng đã ngủ thiếp đi, trong cái tĩnh lặng êm đềm của bệnh viện, mà vẫn chưa tìm ra câu trả lời cho câu hỏi của mình. Một giấc ngủ hơi nhân tạo và không đau đớn, giữa những đợt thăm bệnh của y tá làm nhiệm vụ theo dõi xem máu lưu thông thế nào. Giờ đây, anh cảm thấy khá hơn. Lần đầu tiên từ rất lâu rồi, anh nhìn cuộc sống của mình rõ ràng hơn. Ngày hôm nay, anh đã tiến gần điều tồi tệ nhất, đã chạm tay đến điểm điểm đoạn hồi. Nhìn bề ngoài thì anh đã mất tất cả: tài sản, thanh danh, tình yêu. Nhưng anh ý thức được một điều: dù là Chúa, là Thượng Đế, là Định mệnh, là Tình yêu hay là Gia đình, đa phần mọi người đều tin vào một số những nguyên tắc lớn cấu tạo nên cuộc sống của họ. Còn anh, anh tin vào điều gì? Ngoài tham vọng và tiền bạc, anh đã không xây dựng cuộc sống của mình dựa trên bất kỳ một giá trị tối cao nào. Nhưng anh vẫn còn có thể thay đổi điều đó.
Anh khó nhọc ngồi dậy trên giường. Anh đau khắp thân mình và cảm giác như xương mỏng manh dễ vỡ như pha lê vậy. Anh cẩn thận rời khỏi giường, kéo theo những ống truyền. Căn buồng nhìn ra một sân hiên nhỏ, trông ra East River. Bên ngoài có tiếng gió đang thổi trong đêm và tiếng mưa rơi lẫn ánh chớp.
Ethan kéo cửa trượt của tấm cửa kính xuống, nhưng vẫn đứng trên ngưỡng cửa.
Ngày hôm nay, anh đã mất tất cả, nhưng anh vẫn còn sống.
Nhất là anh cảm thấy có sức mạnh để chối bỏ cuộc sống như anh đã từng làm cách đây mười lăm năm. Sức mạnh để lấy lại khí thế, để làm lại từ đầu trên những nền tảng mới. Anh sẽ bán hết mọi tài sản, thanh toán xong câu chuyện nợ nần này, rồi sau đó sẽ rời Hoa Kỳ. Nghe có vẻ gàn dở, nhưng vào lúc này đây, thậm chí anh còn cảm thấy có sức mạnh để chinh phục lại Céline. Điều tốt đẹp nhất còn ở phía trước, anh tự nhủ và ngắm nhìn hàng ngàn ánh đèn phản chiếu trên mặt sông.
Do mưa và gió, anh không nghe thấy tiếng cửa mở. Nhìn trong tấm kính, anh chỉ nhận ra sự phản chiếu của một cái bóng di động và cảm nhận được có ai đó đứng sau lưng. Khi anh quay lại, có tiếng vũ khí chĩa về phía anh.
Ai?
Anh đứng bất động. Căn phòng tranh tối tranh sáng. Không thể nhận biết khuôn mặt kẻ tấn công. Chỉ có cái báng súng lục mạ bạc là đang sáng lên.
Viên đạn đầu tiên xuyên qua ngực anh, ném anh ra ngoài hiên. Sững sờ, anh co quắp bàn tay đặt lên bụng.
Cái bóng bước một bước dứt khoát về phía anh.
Ai?
Nó nhả đạn một lần nữa.
Viên đạn thứ hai nhằm vào đầu anh.
Ethan kêu lên một tiếng tuyệt vọng và giơ tay ra để tự vệ. Anh cảm nhận được nước mưa lạnh lẽo hòa với máu đang chảy trên mặt khiến mắt anh nhòa đi. Mọi thứ mờ đi xung quanh anh, nhưng lần cuối cùng, anh cố gắng nhìn cho ra các đường nét của kẻ giết anh.
Ai?
Anh cần phải biết.
Viên đạn thứ ba làm nổ tung hộp sọ, đẩy anh và những ống truyền lên trên lan can.
Thật kỳ lạ. Mấy giây trước, anh còn tin là mình đang ở buổi bình minh của một khởi đầu mới và giờ đây anh bị dứt ra khỏi thế giới của những người sống một cách tàn nhẫn.
Ai?
Anh rơi từ trên ban công xuống, đầu rơi trước tiên, từ độ cao trên ba mươi mét. Số phận anh là vậy đó: nát nhừ trên bãi để xe láng bê tông của bệnh viện? Anh thấy sự trùng phạt hơi nặng, trong một giây sáng suốt, anh lại tự hỏi ai có thể có lý do để giết mình.
Anh sẽ chẳng bao giờ biết được.
Bị cuốn đi trong gió và mưa xối xả, anh có cảm giác cơ thể mình đang vật lộn trong khoảng không. Trong đầu anh, hai hình ảnh chồng chéo lên nhau, trước tiên là hình ảnh cô bé Jessie người không được anh dành cho chút ít thời gian. Rồi đến kỷ niệm thời thơ ấu: điếu thuốc đầu tiên hút với Jimmy, người bạn thực sự duy nhất mà anh không bao giờ có được trong đời.
Thật đáng tiếc!
Tiếc thay anh thường xuyên có những quyết định sai lầm. Tiếc thay anh thường xuyên lãng phí cuộc đời mình.
Ý nghĩ cuối cùng của anh dành cho Céline, người phụ nữ mà anh không ngừng yêu thương. Anh thật hài lòng vì đã gặp cô hôm nay. Anh thấy cô thật đẹp trong chiếc váy cưới. Đẹp, nhưng không hạnh phúc. Anh lục tìm trong ký ức để chọn một kỷ niệm nữa. Một bức ảnh chụp cô và anh, ngày họ mới yêu nhau, chụp vào một ngày mùa xuân ở bãi biển Water Taxi, bãi biển ấy có lẽ đối diện với đường chân trời ở Manhattan.
Trên bức ảnh, họ tươi cười, hạnh phúc, tràn đầy tình yêu, tin tưởng vào tương lai.
Ethan bám lấy hình ảnh ấy lâu nhất có thể.
Anh muốn được chết cùng với chính cô.
Chú thích
1. Kusturica là một đạo diễn người Nam Tư cũ, sinh năm 1954, từng đoạt 2 giải Cành Cọ Vàng tại Liên hoan phim Cannes và nhiều giải thưởng lớn khác, đồng thời là một diễn viên, nhà biên kịch và nhà soạn nhạc. Ở đây ám chỉ tới dáng vẻ bên ngoài, vì Kusturica cao lớn, râu ria rậm rạp, trông dữ tướng và ông thường hút xì gà.