BS. ĐÀO XUÂN DŨNG
Cháu chưa có gia đình nhưng có bạn trai. Mỗi lần đi chơi, người yêu âu yếm cháu nhưng trong người cháu hoàn toàn không có sự kích thích nào, cứ như “vô tâm” mặc dù cháu rất yêu anh ấy, muốn anh ấy hôn nhiều và muốn được gần gũi anh ấy nhưng trong cháu không có một chút khoái cảm nào cả. Như vậy có phải là chứng lãnh cảm không? Có khó chữa không? Cháu rất lo, xin bác sĩ cho lời khuyên.
(M.H, Quy Nhơn, Bình Định)
Tư vấn về sự phát triển tính dục của một người không phải là chuyện dễ dàng khi không trực tiếp nói chuyện để hiểu về bản sắc giới tính, không được thăm khám thực thể để xem có gì bất thường về phát triển cơ thể, cho nên chỉ có thể cung cấp cho cháu những thông tin sau đây để cháu tự đánh giá và qua đó có thể giúp cháu yên tâm hơn.
Mọi người bình thường, cả nam lẫn nữ, khi đến tuổi dậy thì – tuổi được xem là có khả năng sinh sản – đều bắt đầu quan tâm đến đối tượng khác giới, bắt đầu nảy sinh những cảm xúc và ham muốn tình dục. Người không có những biểu hiện nói trên có thể là bất thường nhưng cần xem do nguyên nhân gì: bệnh bẩm sinh, bệnh thực thể hay tâm lý làm sai lạc sự phát triển bình thường về giới tính. Đây là điều đầu tiên cháu có thể tự đánh giá. Qua thư cháu kể thì hình như cháu đã có những cảm xúc bình thường của người con gái.
Vậy có sự bất thường nào trong đáp ứng tình dục của cháu? Đáp ứng tình dục là quá trình diễn ra khi có hành vi tình dục, gồm 3 giai đoạn: ham muốn, kích thích (hay hưng phấn) và khoái cực.
Muốn có ham muốn tình dục thì phải có hoạt động của một cơ chế thần kinh trong não (hệ thống các trung tâm thần kinh và các cung phản xạ).
Muốn có hưng phấn tình dục (cảm thấy kích thích) lại cần có sự giãn các mạch máu ở cơ quan sinh dục, ví dụ nam có sự cương cứng ở dương vật (do máu dồn vào các thể xốp) còn nữ có sự tiết dịch nhờn và xung huyết ở cơ quan sinh dục.
Còn cảm giác khoái cực lại chủ yếu do phản xạ co thắt một số cơ ở cơ quan sinh dục (ví dụ nam khi xuất tinh tạo ra khoái cực là do co giật một số cơ ở đáy chậu).
Ham muốn tình dục hay còn gọi là dục năng (libido) là một trạng thái cảm giác đặc biệt, nó thúc đẩy con người tìm kiếm hoặc trở nên nhạy cảm với kích thích tình dục. Cảm xúc này được tạo ra bởi sự hoạt hóa một hệ thống thần kinh đặc biệt trong não (như trên đã nói). Khi hệ thống này được hoạt hóa, người ta trở nên “hưng phấn”, quan tâm đến tình dục hay sẵn sàng đón nhận tình dục. Khi hệ thống này không được hoạt hóa hoặc chịu ảnh hưởng của những yếu tố ức chế, người ta không còn quan tâm đến tình dục nữa, mất cảm hứng với tình dục và trở nên “nguội lạnh”, vòng cung phản xạ về đáp ứng tình dục bị đóng lại. Giảm ham muốn tình dục và ức chế ham muốn tình dục là những hội chứng thường gặp ở nam và nữ… Trạng thái này có thể là do trung tâm tình dục hoạt động kém hay bị ức chế.
Rối loạn chức năng hưng phấn ở nữ nghĩa là ức chế bài tiết dịch nhờn và xung huyết là hội chứng tương đối hiếm gặp. Đau và khó chịu khi quan hệ tình dục do âm đạo khô và không giãn ra có thể lại gây ra sự ức chế hưng phấn tình dục thứ phát hoặc lẩn tránh quan hệ tình dục.
Trên cơ thể nam, nữ có những khu vực phát sinh cảm giác tình dục, gồm khu vực phát sinh cảm giác tình dục nguyên phát (nữ là âm hộ, âm vật, âm đạo) và khu vực phát sinh cảm giác tình dục thứ phát (mông, đùi, môi, má, gáy…). Để có ham muốn và kích thích tình dục, những khu vực cảm giác này có vai trò quan trọng. Có người nói rằng “Không có người nữ lãnh cảm mà chỉ có người nam vụng về”.
Đáp ứng tình dục (ham muốn, kích thích, khoái cực) có thể không bình thường do nguyên nhân thực thể nhưng thường do nguyên nhân tâm lý và ngày nay có thể chữa trị được bằng liệu pháp tình dục và tâm lý nếu như hiện tượng “nguội lạnh” kéo dài.
Liệu những thông tin nói trên có giúp gì cho cháu không? Cháu đã có thể tự đánh giá được mình là có sự bất thường về ham muốn tình dục hay kích thích tình dục hay ở những vùng phát sinh cảm giác? Dù có bất thường nào thì cũng đừng quá lo phiền, trước hết hãy nuôi dưỡng những cảm xúc tình yêu với bạn trai của cháu (nam giới sẽ có cảm giác hụt hẫng khi bạn tình có biểu hiện nguội lạnh hay vô cảm), nếu tình trạng không có hưng phấn của cháu kéo dài, cần tìm gặp các chuyên gia tâm lý và tình dục.