Tuổi mới lớn và vấn đề tình dục

SỨC KHỎE, TÌNH DỤC & CÁC HIỂM HỌA CỦA TUỔI MỚI LỚN

SỨC KHỎE, TÌNH DỤC & CÁC HIỂM HỌA CỦA TUỔI MỚI LỚN

BS. HỒ ĐẮC DUY

ü Phần lớn bệnh mắc phải ở tuổi mới lớn bắt nguồn từ nghiện ma túy và bệnh lây truyền qua đường tình dục.

ü Tử vong ở tuổi này là do tai nạn giao thông và nạn bạo hành.

ü Hoạt động tình dục sớm là hành vi có nguy cơ cao nhiễm HIV

ü Quan hệ tình dục trước hôn nhân qua thăm dò của một số nghiên cứu.

ü Vai trò của gia đình đối với tuổi mới lớn.

Tuổi mới lớn là thời kỳ giữa trẻ em và người lớn, là nhóm những người mang đặc tính riêng biệt và theo Tổ chức Y tế thế giới, tuổi đó bắt đầu từ 10 – 19 tuổi. ở nước ta, nhóm này chiếm đa số trong biểu đồ dân số. Thời kỳ này thường được xác định bằng sự bắt đầu lớn lên và phát triển mau lẹ về mặt sinh học và tâm lý, xã hội, môi trường là các yếu tố quan trọng ảnh hưởng từ khi trẻ bắt đầu ý thức cho đến khi kết thúc giai đoạn này. Nếu chúng ta để ý, quan tâm và hiểu biết thấu đáo về những thay đổi sinh học, tâm lý của tuổi mới lớn, những thay đổi của môi trường tác động trên chúng, các hệ lụy pháp lý, đạo đức, các phong trào, mode, quan niệm về lối sống, âm nhạc, y phục, trò giải trí, các vi phạm luật pháp hay tội ác... thì khả dĩ có thể cung cấp cho chúng ta thêm những thông tin để tìm ra biện pháp cụ thể hóa các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho tuổi mới lớn tốt hơn, trong đó vấn đề xì ke ma túy và các bệnh lây qua đường tình dục và hiểm họa AIDS phải là quan tâm hàng đầu.

Sự phát triển phân chia giới tính dậy thì bắt đầu từ 12 – 14 tuổi, ở nữ sớm hơn nam 1 tuổi, nhưng thời gian kéo dài tuổi dậy thì lại có sự khác nhau, ở nam là 3 năm, ở nữ thời gian này dài hơn có thể kéo dài đến 8 năm, trung bình là 5 năm.

Để xác định sự trưởng thành chín mùi ở tuổi mới lớn thì việc trao đổi quá trình lớn lên ở trẻ, thăm khám thực thể và một vài xét nghiệm có thể giúp cho cha mẹ hoặc người thầy thuốc nhận dạng được các vấn đề bệnh lý như chậm lớn, suy dinh dưỡng hay các vấn đề tâm lý trong độ tuổi này.

Từ 14 – 16 tuổi

ü Sự phát triển cơ thể về mặt giới tính nhanh và khá đầy đủ có thể là ngòi nổ đưa đến việc xuất hiện các xung động tình dục. Do tác động của sự hấp dẫn của người khác phái sẽ đưa đến tình trạng thủ dâm hoặc thực nghiệm hoạt động tình dục (nam với gái điếm, nữ với bạn).

ü Đây là thời kỳ phát triển mau lẹ về mặt nhận thức và bắt đầu hiểu các quan niệm trừu tượng, cũng là lúc mà vô số câu hỏi được đặt ra về các giá trị đạo đức, thẩm mỹ, xã hội v.v... Lúc này, ảnh hưởng của gia đình, môi trường xã hội rất quan trọng. Những hoài nghi về việc làm của người lớn, sự phán xét của xã hội dễ làm tổn thương những giá trị đạo đức trong sáng mà trẻ đã được dạy dỗ. Bản ngã của trẻ đã mang một nét đặc trưng cá biệt và dễ đưa đến ứng xử bốc đồng cũng như các “hành vi nổi loạn”.

Từ 17 – 20 tuổi

Tức là cuối giai đoạn của tuổi mới lớn, là thời kỳ thiết lập bản sắc con người, vừa có mối quan hệ riêng tư vừa có khuynh hướng tham gia xã hội.

Trong một hội nghị chuyên đề Technical Cooperation Among Developing Countries (TCDC) tổ chức tại Bắc Kinh vào 10/1996, đại biểu của Việt Nam cho biết tuổi này là 15 – 19 tuổi và lực lượng này đang trở thành nhân tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xã hội tương lai.

Bệnh tật và tử vong ở tuổi mới lớn

Người ta cho rằng: tuổi mới lớn là thời kỳ lành mạnh nhất trong cuộc đời “mười bảy bẻ gãy sừng trâu” như ông cha ta đã từng nói. Nhưng nay, nếu nhìn và đánh giá lại tình trạng sức khỏe với sự phát triển của xã hội như sự ô nhiễm môi trường, đô thị hóa, phát triển giao thông truyền tin và một số vấn đề mới nảy sinh mà xã hội truyền thống xưa không có như dùng, lạm dụng và nghiện ngập ma túy, rượu, các bệnh lây qua đường tình dục, AIDS, nạn bạo hành trên đường phố, tai nạn xe cộ, giết người, hiếp dâm, tự tử và bệnh tâm thần... thì ta thấy có sự gia tăng đáng kể tỷ lệ tử vong ở tuổi mới lớn và thanh niên.

Ngoài các bệnh truyền nhiễm, bẩm sinh tim mạch, ung thư v.v... chiếm một tỷ lệ tử vong rất ít, còn lại là bắt nguồn từ nghiện ma túy, hoạt động tình dục và tai nạn giao thông.

Trong một công trình nghiên cứu về “Kiến thức, thái độ hành vi sinh sản ở tuổi Thiếu niên học sinh TP.HCM” trên 1.464 em của GS. Phạm Gia Đức, cho thấy:

Về kiến thức với câu hỏi

ü Khi nào thì phụ nữ dễ có thai? Có 613 em trả lời đúng, 22,7% không biết.

ü Kiến thức về các bệnh lây qua đường tình dục: trên 94% trả lời đúng nhưng chỉ có 58% biết đúng về cách phòng ngừa, gần phân nửa biết sai hoặc không biết cách phòng bệnh.

Về hành vi

Quan hệ tình dục: chỉ có 37 em trong số 1.464 có quan hệ tình dục ở tuổi mới lớn, chiếm tỷ lệ 2,5%, trong đó quan hệ tình dục với bạn trai hay gái là 81,5%, còn lại là quan hệ có hôn phối chính thức.

Trong bản tin AIDS số 6 – 1997 của Viện Pasteur TP. HCM về “Kết quả thăm dò quan niệm về tình dục trên một nhóm thanh niên” với 64,7% có gia đình thì gần một nửa là họ đồng ý có thể chấp nhận được việc quan hệ tình dục trước hôn nhân, nam là 47,6% so với 37,3% ở phái nữ. Nếu như 38,1% phái nam có quan hệ tình dục trên hai người thì chỉ có 5,9% phái nữ trả lời có.

Các kiến thức thu nhận được của các em phần lớn từ trường học: 74,2%; từ Trung tâm y tế cộng đồng là 37,8%, nghĩa là từ xã hội bên ngoài. Trong khi đó, vai trò của gia đình và các bệnh viện còn rất thấp.

Người ta nhận thấy: qua các thống kê thì tuổi muốn hiểu biết về những thông tin đó là từ 15 tuổi trở lên chiếm từ 47,6% đến 95,4% khi đến tuổi trưởng thành.

Văn hóa truyền thống, tập tục, quan niệm nam nữ thọ thọ bất thân, nói đến vấn đề tính dục là một điều cấm kỵ hoặc e ngại, giáo dục giới tính trong gia đình chưa được chấp nhận... là những yếu tố đẩy tuổi mới lớn tìm hiểu vấn đề qua những thông tin lệch lạc, thiếu tinh thần khoa học, được truyền miệng hay qua các sách báo, phim ảnh, băng hình nhảm nhí, bạo lực và đồi trụy.