Ðại nghĩa diệt thân

Hồ Biểu Chánh, một tác giả tiêu biểu người dân Nam Bộ, với chất văn nhẹ nhàng mà sâu lắng tác giả đã mang lại cho bạn đọc hương vị đồng cỏ quê hương mình. Người con xứ Nam này đã đóng góp một phần không nhỏ vào kho tàng văn học Việt Nam hiện đại qua đó nói lên nỗi niềm của những kẻ làm văn đương thời.

“Đại Nghĩa Diệt Thân” là một tác phẩm tiểu thuyết lịch sử ngắn, kể về thời kì Pháp đánh chiếm Gia Định nước ta. Cả tác phẩm hướng đến một lý chí không bao giờ tắt của những người con yêu nước, nguyện hy sinh bản thân mình để cứu nước non mặc kề già trẻ gái trai...

“- Ối! Ai đánh cũng được, cần biết người đánh làm chi. Phàm đánh giặc hễ gặp thì đâm, thì  đánh;  nếu mình vị tình dục dặc, thì chúng giết mình còn gì. Nhứt là nó có súng nếu con chậm trễ thì nó bắn chết.

- Thiệt con chỉ huy, chớ con không có đánh. Nếu con gặp anh Hai con, thì có lẽ con bắt sống để cứu mạng ảnh. Rủi quá, con không thấy ảnh, nên mới bị người ta hạ.

-  Hôm qua con hỏi, cha có nói: “Đại nghĩa diệt thân”. Làm việc đại nghĩa không nên kể tình thân thích. Cụ Thủ Khoa, là bực đại Nho, cụ cũng cho lời cha nói đó là phải. Con không cần hối hận. Thằng Đạt theo giặc tức thì nó là giặc. Con không nỡ giết nó, chắc gì nó dung con. Huống chi nó là thằng bán nước hại dân. Nó chết sớm chừng nào càng đỡ khổ cho dân cho nước chừng nấy. Muốn cứu dân thì phải giết nó chớ sao.”